مذاکره در سایه موشک شدنی است؟ | ترامپ: به مذاکره امیدوارم | ایران: تا توقف حمله گفت‌وگو در کار نیست

رویداد۲۴|همزمان با ورود جنگ ایران و اسرائیل به دومین هفته، شاهد افزایش تلاش‌های بین‌المللی برای برقراری صلح و پایان دادن به درگیری‌ها هستیم. در این میان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز مدعی شده است دونالد ترامپ به بازگشت به میز مذاکره با ایران امیدوار است. با این حال، او از اظهارنظر درباره احتمال تلاش برای آتش‌بس خودداری کرده است. این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که تهران، مذاکره با واشنگتن را تا زمان توقف کامل حملات اسرائیل، منتفی می‌داند.

ژنو؛ جایی برای گفت‌و‌گو، نه آتش‌بس

در نشست روز گذشته در ژنو، عباس عراقچی با وزرای خارجه سه کشور اروپایی دیدار کرد. محور مذاکرات، یافتن راهی برای کاهش تنش و بررسی امکان بازگشت به مسیر دیپلماتیک بود. طرف اروپایی از ایران خواست با نشان دادن «انعطاف تاکتیکی»، مسیر گفت‌و‌گو با آمریکا را نیز باز نگه دارد، اما عراقچی تأکید کرده تا زمانی که حملات اسرائیل ادامه دارد، تهران هیچ ارتباط مستقیمی با واشنگتن نخواهد داشت.

نشست شورای امنیت؛ نگرانی زیاد، تصمیم کم

شورای امنیت سازمان ملل نیز دیروز و در جلسه‌ای اضطراری با حضور نمایندگان ایران، اسرائیل، آمریکا و سایر قدرت‌های جهانی، بدون صدور قطعنامه به کار خود پایان داد. آمریکا از صدور هرگونه بیانیه‌ای که اسرائیل را محکوم کند، جلوگیری کرد. روسیه و چین خواهان آتش‌بس فوری بودند، اما در نهایت جلسه بدون تصمیم اجرایی خاتمه یافت.

آمریکا و دیپلماسی یک‌طرفه ترامپ

در این بین، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته ترامپ به «گشایش دیپلماتیک» با ایران امیدوار است و ممکن است در هفته‌های آینده طرحی برای مذاکره ارائه دهد. در همین حال، ترامپ گفته است حمایت از آتش‌بس را «بسته به شرایط» بررسی خواهد کرد. او همچنین مدعی شده اسرائیل در مسیر نابودی زیرساخت‌های هسته‌ای ایران «در حال پیشرفت» است. در طرف مقابل، تهران گفته هیچ مذاکره‌ای پیش از توقف کامل عملیات نظامی اسرائیل ممکن نیست.

شرط ایران برای مذاکره

مقام‌های ایرانی تأکید کرده‌اند گفت‌و‌گو با اروپا ادامه خواهد داشت، اما آمریکا به دلیل حمایت عملی از اسرائیل، بخشی از راه‌حل نیست. ایران همچنین معتقد است که کاخ سفید با مطرح کردن مذاکره، به دنبال کاهش فشار بر اسرائیل در صحنه بین‌الملل است.

دیپلماسی در محاصره جنگ

هرچه قدر که تصمیم و موضع ایران مبنی بر اینکه شرط برگشت به مذاکره، توقف حملات متجاوزانه اسرائیل است، مشخص و عیان است، موضع و تصمیم آمریکا نامعلوم است. ترامپ که از سوی اسرائیل با درخواست ورود مستقیم به جنگ مواجه است، تصمیم گیری را مدام عقب انداخته و در آخرین اظهاراتش دو هفته زمان خریده است.

اروپایی‌ها نیز تلاش خود را می‌کنند، اما درباره اثربخشی اقدامات آنها اطمینانی وجود دارد. شاهد مواضع متناقضی که برخی از آنها مثل آلمان اتخاذ می‌کنند. به اضافه اینکه ترامپ مایل است اروپا نقش میانجی را ایفا کنند، اما ایران می‌داند که خروج از وضعیت کنونی بدون توقف حملات اسرائیل مقدور نیست و اسرائیل هم اعتنای چندانی به تصمیمات و تلاش‌های اروپا ندارد. جلسات تقریبا تشریفاتی شورای امنیت نیز ادامه دارد و همانطور که تا کنون دیده‌اینم نتیجه خاصی ندارد و صرفا به ابراز نگرانی محدود می‌شود.

به این ترتیب به نظر می‌رسد که دیپلماسی، فعلاً زیر سایه موشک‌ها پنهان شده است.